-
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
-
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
-
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
PANNY Z AVIGNON, 1907
Technika malarska: olej na płótnie Gatunek malarski: portret Styl malarski: kubizm Ekspozycja: Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Nowym Jorku
Wymiary: 243,9 × 233,7 cm
Jest to najbardziej znany obraz hiszpańskiego twórcy kubizmu w malarstwie – Pabla Picassa.
Malowidło to przedstawia pięć prostytutek z ulicy d’Avinyo
w Barcelonie, gdzie niegdyś mieszkał artysta. Picasso stworzył je w 1907
r. na płótnie o wymiarach 243,9 × 233,7 cm. Zastosował technikę olejną.
Dziś dzieło to można podziwiać w Muzeum Sztuki Nowoczesnej mieszczącym się na Manhattanie w Nowym Jorku.
„Panny z Avignon” oficjalnie rozpoczęły okres kubizmu w twórczości
Pabla Picassa. Obraz uwidacznia odejście malarza od mimetyzmu
i zmierzanie ku geometryzacji, w tym przypadku – kobiecych sylwetek.
Picasso rozbił bryłę na szereg pojedynczych elementów i ukazał ludzkie
ciało jako wiele płaszczyzn równocześnie: z przodu, z dołu, z profilu
i z góry. Zabieg ten pozwolił artyście na uzyskanie pewnej dynamiki.
Relacje między pięknem a brzydotą uległy tu zachwianiu. Malarz ukazał
ciało kobiety w odmiennej estetyce i zdeformował atrybuty kobiecości.
Na obrazie widać pięć nagich kobiet – prostytutek z ulicy d’Avinyo
w Barcelonie. Dwie z tych cór Koryntu Picasso umieścił w centralnej
części dzieła oraz ustawił w pozycji stojącej. Patrzą one w kierunku
odbiorcy. Jedna z nich trzyma jedną rękę za głową i podtrzymuje dłonią
materiał przykrywający jej nogi, druga zaś po prawej stronie – unosi
obie ręce za głowę. Picasso wyraźnie zmienił im proporcje ust, nosa
i czoła. Te dwie umieszczone w centralnej części dzieła prostytutki są
oświetlone oraz wyodrębnione z tła. Na pierwszym planie widać również
zniekształcone elementy martwej natury – owoce (kiść winogron, kawałek
arbuza, jabłko, gruszka). Pozostałe trzy kobiety zostały ukazane
w bardzo nierealistyczny sposób. Na ich twarzach widnieją dziwaczne
drewniane maski przypominające te z Czarnego Lądu. Jedna z tych
dziewcząt ma wymalowaną na czarno buzię, a jej głowa przypomina łeb
jakiegoś zwierzęcia. Tego rodzaju przeistoczenie często występujące
w sztuce afrykańskiej odnosi się do duchowości.
Sylwetki „Panien z Avignon” wydają się być zgeometryzowane, a ich
poszczególne części – poprzemieszczane. Kobieta umieszczona z lewej
strony obrazu została sportretowana z profilu (charakterystyczne dla
romańskich malowideł iberyjskich), zaś pozostałe dwie jako pląsające
tancerki. Na obrazie widać także całkowicie zlewającą się z kobiecymi
sylwetkami i zakrywająca dolną część ich ciał tkaninę.
W „Pannach z Avignon” nie ma perspektywy. Wszystkie elementy obrazu –
kobiety oraz otaczający ich materiał – sprawiają wrażenie jednej,
martwej całości. Dominującą na malowidle kolorystyką jest połączenie
czerwieni oraz pomarańczy z czernią. Miejscami pojawia się także biała
barwa w niebieskiej tonacji.
„Panny z Avignon” zrywają z dotychczasowym pojmowaniem piękna,
mimetyzmem oraz powinnością w sztuce. Picasso postawił na zupełnie
płaską i przypominającą mozaikę perspektywę, a także odrealnione,
zgeometryzowane kontury obiektów. Rewolucja dotknęła również tematykę
tego dzieła. Ujęte w prowokacyjnych, bezpruderyjnych pozach kobiety
szokowały ówczesną widownię. Choć obraz ten nie został przez Picassa
ukończony, stał się on przełomowym dla historii sztuki nowoczesnej.
Kompozycja – Maski, 1907
Wymiary: 28x36,5
Maski to tajemnicza, budząca niepokój kompozycja
z 1907 roku, ukazująca grupę osób, zapewne aktorów, ubranych w długie
powłóczyste szaty i ukrywających twarze pod maskami. Mają one demoniczny
wyraz, odzwierciedlają różne uczucia – gniew czy zdziwienie. Postaciom
towarzyszą równie tajemnicze niewielkie marionetki teatralne. Kompozycja
wpisuje się w obecne w twórczości Wojtkiewicza od 1906 roku
zainteresowanie światem z pogranicza rzeczywistości i sztuki – teatrem,
cyrkiem czy nawet jarmarkiem. Szmaciane lalki, teatralne maski stają się
bohaterami kolejnych zagadkowych w swoim symbolizmie prac. Te stworzone
przez człowieka sztuczne przedmioty Wojtkiewicz z zamiłowaniem zestawia
ze światem ludzi żywych. Taki kontrast – uprzedmiotowionych, ukrytych
nieraz pod maskami ludzkich twarzy z ożywionymi wolą artysty lalkami,
uzmysławia dramat człowieka ograniczonego konwenansami obyczajów
współczesnego świata. Ta konwencja przywołuje na myśl koncepcje
teatralne Maurice’a Maeterlincka i, znany zapewne artyście, szkic O teatrze marionetek Heinricha von Kleista, a także malarską twórczość Jamesa Ensora czy Edvarda Muncha.
żródło:
