BIZANCJUM. Ikony i mozaiki – sztuka na granicy wschodu i zachodu.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -  

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 

Sztukę bizantyjską ukształtowały przedewszystkim religia oraz władza cesarska. Dzieła powstawały głównie na zamówienie władcy, a także dla uczczenia jego panowania. Cesarskie i kościelne zwierzchnictwo nad sztuką wymagało od niej pełnienia określonych funkcji - kultowej, dekoracyjnej i propagandowej - gloryfikującej władzę.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

SZTUKA BIZANTYJSKA

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

CZYNNIKI KSZTAŁTUJĄCE SZTUKĘ BIZANTYJSKĄ:

-  religia i władza cesarska
- połączenie filozofii i sztuki starożytnej Grecji, idei chrześcijańskich oraz dworskiej kultury cesarstwa

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -  

GŁÓWNE TYPY MALARSTWA:

- mozaiki i ikony o znaczeniu symbolicznym oraz stałych typach wizerunków postaci

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

PODSTAWOWE FUNKCJE SZTUKI:

- kultowa, dekoracyjna i propagandowa

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -  

FORMA:  

- schematyzm, silna stylizacja utrwalona przez powtarzanie niezmiennych form

- rzeźba związana z architekturą 

- dekoracje sarkofagów, ołtarzy, tronów biskupich

- pełne przepychu budowle sakralne

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -  

ARCHITEKTURA:  

- bazyliki, kościoły na planie centralnym
- pełne przepychu budowle sakralne 

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -  MOZAIKA  
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Orszak cesarzowej Teodory, mozaika z kościoła św.Witalisa w Rawennie, 548 r., Włochy

Chrystus Pantokrator - mozaika

W sztuce bizantyjskiej wykształciły się typy przedstawień w mozaikach i ikonach. Jednym z nich jest tzw.Chrystus Pantokrator, czyli Chrystus panujący nad światem, tronujący, w jednej ręce trzymający księgę, a drugą wykonujący gest błogosławieństwa. Przedstawienie to umieszczano najczęściej nad ołtarzem.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 

IKONY 
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

 

Ikona przedstawiająca zaśnięcie Matki Bożej, Pinakoteka w Muzeach Watykańskich, XV w.

Deesis

 Kompozycja Deesis - w języku greckim oznacza - błaganie, modlitwę czy prośbę - ukazuje postać Chrystusa w centrum, z Marią i Janem Chrzcicielem po bokach.
 

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 

RZEŹBA

 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

 

Tron arcybiskupa Maksymiliana, Muzeum Arcybiskupie w Rawennie, 545-553

Sarkofag z bazyliki św.Apolinarego w Rawennie

 Większość dzieł sztuki rzeźbiarskiej związana była z liturgią. Wypracowano różnorodne techniki obróbki kamienia - od delikatnego, konturowego reliefu do wykonywanych świdrem ornamentów o wyrazistych efektach światłocieniowych. 
 

  - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 

ARCHITEKTURA

 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Kościół Mądrości Bożej w Stambule, obecnie Hagia Sophia z dobudowanymi przez muzułmanów czterema minaretami

Kapitel z kościoła św. Witalisa w Rawennie

Kapitele wykonane z bloków marmuru mają kształt podwojonych kostek, koszy lub odwróconych piramid. Ozdabiają je stylizowane pędu akantu, wici roślinne i plecionki. Ponadto umieszczono na nich motywy figuralne o znaczeniu symbolicznym: orły, pawie, drzewa, baranki. Kapitele te były złocone i polichromowane.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 
Wczoraj i dziś: - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Ikona, Jezus Chrystus Pantokrator

Jerzy Nowosielski, ikona z cerkwi Podwyższenia Krzyża Świętego w Górewie Iławeckim

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

ZADANIE NR 1

Wykonaj ikonę z wizerunkiem św. Jerzego walczącego ze smokiem.

Bułgarska ikona św. Jerzego walczącego ze smokiem

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Dekoracja szlagmetalem. Techniki pozłotnicze.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

ZADANIE NR 2

Wykonaj ikonę z wizerunkiem współczesnego sacrum. Twój ulubiony bohater książki, gwiazda filmowa, gwiazda pop, święty.

Narysuj portret ołówkiem i pomaluj farbą akrylową. Złote elementy wykończ szlagmetalem.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -